Akity to niezwykle wrażliwe psy. Dobro i stanowczość to jednyny sposób skutecznego układania ich pierwotnego charakteru. Ułożony Akita obdarza swego pana pełnym zaufaniem i jest jego dozgonnie wiernym przyjacielem. Cecha niezwykle ważna to ich „opanowany język”, szczekają tylko w sytuacjach zagrożenia, lub gdy ktoś interesuje się ich terenem. Reagują tez na nietypowe zachowania przechodniów. W innych przypadkach spokojnym okiem oceniają sytuacje i nie odnoszą do siebie przeróżnych komentarzy ze świata dwunożnych. Gorzej jeśli chodzi o inne czworonogi lub różnego typu zawartość arki Noego. Wytrenowanie spokoku w takich przypadkach jest niezwykle trudne. Akity są jednak w stranie żyć przyjaźnie nawet z kotami.
Trochę historii
AKITA to myśliwski, szpiców japoński, (piąta grupa FCI-255 – szpice i rasy pierwotne), przeznaczona pierwotnie do polowania na grubą zwierzynę – dzika, jelenia i czarnego niedźwiedzia oraz do ciągnięcia ciężkich ładunków.
Przodkowie Akit przybyli do Japonii z pierwszą falą imigrantów zwanych Ainu oraz z kolejnymi osadnikami – poczynając od około 15000 lat p.n.e. po 300 lat p.n.e. Były to m.in. zwierzęta w typie psa torfowego pochodzącego z kontynentu, a rozpowszechnionego w neolicie.
Za bezpośredniego praprzodka japońskich szpicy uznaje się nie istniejącego dzisiaj Nippona inu, który był znacznie mniejszy w porównaniu do współczesnych Akit. Akity istniały na Wyspach Japońskich 5000 lat temu i towarzyszyły samurajom. Zajmują stałe miejsce w japońskiej mitologii. W japońskiej literaturze akita jest rasą starą i rodzimą, z posiadaniem której wiązały się określone wierzenia. Psy te cieszyły się wielkim poważaniem i stanowiły wielką wartość” (cyt. wikipedia.org/wiki/Akita).
W okresie Edo, (1615-1868) klan Satake popart walki psów, które miały wejść w zakres rozrywki szczególnie samurajów. Walki te cieszyły się popularnością na terenie okręgu Odate. Zwolennicy walk zaczęli krzyżować wtedy matagi inu z miejscowymi psami, a psy które z czasem zostaną nazwane Akita nosiły wtedy nazwę Odate inu. Po roku 1668, przodków Akity krzyżowano z psami, które przybywały z poza Japoni. Między inny, z Owczarkiem niemieckim, Dogiem Niemieckim i z Mastifem. Co spowodowało utratę typowych cech szpica. Następnie krzyżowano z psem Hokkaido i Karafuto (Sachaliński Husky). W okresie Taisho (1912-1926) rozwijał się ruch w obronie czystości rasy. Japoński zoolog Watase Shozaburo, twórcza prawa o ochronie naturalnych pomników przyrody, do obiektów chronionych dołączył także rasę Akita. W 1927 powołano do istnienia Fundację Ochrony a w 1931 roku 9 psów rasy Akita inu mianowano „Dziedzictwem Narodowym”. Rasa psów bierze nazwę od krainy pochodzenia tzn. od AKITA na Honsiu a używana jest od 1931 roku. Przed rokiem 1938 ustalono standard rasy i organizowano wystawy. Postanowiono by w hodowli unikać psów o dużej masie. Jednak szybko przyszła kolejna ciężka próba dla akit. Druga Wojna Światowa stała się powodem wyniszczenia pogłowia tej rasy (ich skóry używano do produkcji uniformów). Wojnę przeżyło 20 akit, które stały się hodowlaną podstawą do rozwoju rasy.
Pierwsza akita przybyła do Polski na przełomie roku 1989/1990 była to suka (Manatsu Rei), która nie pozostawiła potomstwa. Trzy lata później przywędrował do nas z Holandii czerwony pies akita o typowych cechach tej rasy. Obecnie w Polsce hodowlą akit zajmuje się kilkadziesiąt hodowli. Więcej o pochodzeniu akit polskich patrz: www.dogutti.pl oraz: www.akitybaza.freshsite.pl. Rodowody ze zdjęciami do 9 pokolenia można znaleźć na chorwackiej stronie: www.akitapedigree.com, którą gorąco polecam.
„Pies Japoński”
Odnaleziona podczas wykopalisk na terenie Japonii ceramiczna statuetka psa. Czas jej powstania datuje się na 8 tysięcy lat przed Chrystusem. Charakterystyczne stojące uszy i zakręcony do góry ogon aż do dzisiaj są wyróżniającą cechą japońskich ras psów. Pierwowzór psa japońskiego?
Dwie legendy
Akita i dziecko…
Stare przekazy japońskie mówię o praktyce pozostawiania dzieci pod opieką suki AKITY, gdy gospodyni – (OKAMI) musiała udać się do pracy na polu.
Królewski akita…
Istnieje opowiadanie o imperatorze Yuryaku (457-479 przed Chrystusem), który przechodząc przez pewną miejscowość zauważył budowlę bardzo podobną do swojego pałacu. Okrutnik rozkazał natychmiast podpalić i zniszczyć, by nic po niej nie zostało. Właściciel nie wiedzą jak wpłynąć na zmianę decyzji w rozpaczy podjął decyzję o podarowaniu władcy jednego ze swych szczeniąt, wybrał najpiękniejsze i podarował panu. Władca zachwycony pięknem szczeniaka okazał łaskę i zatrzymał wydany rozkaz. Dom został ocalony. Tenże szczeniak (przodek Akity) stał się członkiem straży królewskiej. Gdy ktoś chciał się zwrócić do królewskiego akity był zobowiązany używać specjalnej formuły zwrotu zarezerwowanej dla tej rasy. Opiekun psa musiał używać specjalnego stroju, natomiast pies musiał nosić uprzęż która wskazywała na jego pozycje społeczną.
Wierny jak Hachiko
Na Shibuya jednej z dzielnic Tokio obok wielkiej stacji, stoi postument a na nim wpatrzony w tłum jakby ciągle szukał swojego „pana” wierny pies Hachiko. Piesek należał do profesora Ueno Eisaburo, który co dzień rozstawał się z nim przed wejściem na stację, by następnie po godzinach pracy powitać go w tym samym miejscu. Niestety od 21 maja 1925 roku oczekiwanie Hachiko przestało kończyć się radosnym powitaniem. Profesor dostał na uniwersytecie wylewu i zmarł. Mimo upływających dni piesek nie dawał za wygraną, gdy nadchodziła godzina piętnasta uważnym wzrokiem wpatrywał się w tłum ciągle licząc na powrót swego dwunożnego przyjaciela. O psa czekającego na swego pana zaczęli troszczyć się przygodni ludzie. Z czasem Hachiko wypatrujący powrotu swego pana stawał się coraz większym symbolem wierności. Mówi się, że wielu młodych ludzi właśnie tam przyrzeka sobie wierność. Kres niespełnionego oczekiwania nadszedł dopiero 7 marca 1934 roku, czyli po dziewięciu latach. Prawdopodobnie odszedł we śnie na tym samym miejscu gdzie przez wszystkie te lata udowadniał, że wierność to sprawa tak ważna jak życie i śmierć. W tym samym roku miejsce Hachiko zajęła jego podobizna odlana z brązu. W wyniku działań wojennych odlew został zniszczony, ale po wojnie w 1948 znowu wierny pies wrócił na miejsce swego oczekiwania i do dziś wpatruje się w tłum przechodniów i podróżnych przypominając o wierności przez którą on sam stał się tak piękny. Poniżej figura Hachiko z muzeum w Odate w Japonii.
Użytkowość Akity
W Japonii, ale także w USA rasa Akita używana była przez ludzi do polowań na grubego zwierza, szczególnie niedźwiedzia. Japończycy od wielu lat, z wielkim powodzeniem, trenują akity do pracy w Służbach Cywilnych. Także w Europie Akity udowodnily już swoje niezwykle zdolności w tej specjalizacji. W styczniu 2011 włoska gazeta L’ECO Dl BERGAMO pokazała zdjęcia akity, (6-letniej Akiko z hodowli Delle Bianche Vallate), która podjęła trop porwanej kilkunastoletniej dziewczynki. Wcześniej tropu nie podjął specjalistyczny pies sprowadzony specjalnie do tego zadania ze Szwajcarii i specjalistyczny Labrador. Dopiero podjęty trop przez akitę potwierdziły pozostałe psy. Od kilku lat Akiko pracuje we Włoskich Służbach Cywilnych pomagając ofiarom wypadków, trzęsień ziemi i innych tragedii.
Bardziej prozaiczna, aczkolwiek niezwykle użyteczna jest obecność akit na posesji. Umiejętność rozpoznania prawdziwego zagrożenia dla domu i spokojna na co dzień obecność tego Japończyka jest wielkim walorem dla osób, które chcą się czuć bezpiecznie nie tracąc ciszy w obejściu. Legendarna przyjacielskość i wierność akit nie jest nie jest przereklamowana, a to także wielka uż eczna zaleta.
Współczesny wzorzec rasy
Wiemy, że przed rokiem 1938 ustalono standard rasy i organizowano dla akit wystawy. Po Drugiej Wojnie Światowej zostało przy życiu około dwadzieścia akit. To z tej liczby rozpoczęła się powojenna droga rozwoju tego japońskiego szpica.
WRAŻENIE OGÓLNE: Mocno zbudowany pies, o harmonijnych proporcjach i wyraźnie zaznaczonych cechach płciowych. Obecnie w japońskich hodowlach szczególnym uznaniem cieszą się akity o lekko przydłużonym włosie tworzącym efektowną kryzę wokół głowy. Puszyste uszy harmonijnie wydobywają się z kryzy kontynuując delikatny łuk karku. Akita wyróżnia się szlachetnością, godnością i dumą. Temperament zrównoważony, wierny, posłuszny i otwarty.
PROPORCJE: 10 do 11 to stosunek wysokości w kłębie do długości ciała – od szczytu łopatki do zadu. Przy czym długość corpusu suk jest nieco większa niż u psów. Szyja gruba i umięśniona, bez podgardla, proporcjonalna do głowy.
TUŁÓW: Grzbiet – prosty i mocny. Lędźwie szerokie i umięśnione. Klatka piersiowa, głęboka, dobrze rozwinięta, żebra umiarkowanie wysklepione. Brzuch dobrze ukształtowany. Ogon dość wysoko osadzony, gruby, mocno skręcony nad grzbietem, wyprostowany sięga niemal stawu skokowego.
GŁOWA – zachowuje proporcje 4 do 6, długości kufy do mózgoczaszki, a jej wielkość jest proporcjonalna do wielkości ciała. Część czołowa szeroka z wyraźną bruzdą, bez zmarszczek.
KUFA: Umiarkowanie długa, mocna i szeroka, lekko zwężająca się. Ubarwienie kufy białe z jednolicie czarnym i dużym nosem. Pod oczami pożądane są czerwone znaczenia. czarnego pigmentu nosa akceptowany jest u białych psów, nie mniej czarny jest zawsze pożądany. Grzbiet nosa prosty. Wargi dolne i górne ściśle przylegają do siebie, nie tworząc tzw. „fafli” ( Rys. 1).
Oczy prawie trójkątne w kształcie o orientalnym wyrazie. Wszyscy miłośnicy japońskich szpiców zachwycają się orientalnym wyrazem oczu akity. Stosunkowo małe, umiarkowanie szeroko rozstawione o ciemno brązowym kolorze, im ciemniejsze, tym lepiej. Podkreślone czarną kreską (górną i dolną) (Rys. 2 i 3). Policzki umiarkowanie rozwinięte i delikatnie zaznaczone. Zęby mocne ze zgryzem nożycowym. USZY stosunkowo małe, dość grube, puszyste, trójkątne z lekko zaokrąglonymi końcami. Umiarkowanie szeroko rozstawione i lekko nachylone ku przodowi.
Kątowanie powinno zachować charakterystyczny „kwadrat” plus wysunięta głowa. Puszysty ogon zakręcony i harmonijnie osadzony (nie za wysoko i nie za nisko). Równa linia górna grzbietu, bez wklęsłości lub wypukłości. Dolna linia powinna zachować właściwe „wcięcie” do pachwiny (Rys.4). Wzorzec akity z poprawnym kątowaniem przedstawia japońska statuetka akity (Rys. 5 i 6).
Rys. 5 
Rys. 4 
Rys. 6
KOLOR. Podstawowe kolory akit to czerwony (rudy), biały i pręgowany. Wszystkie powyższe kolory za wyjątkiem białego muszą mieć „urajiro». (Urajiro to białawe umaszczenie po bokach kufy, na policzkach, po spodniej stronie żuchwy, szyi, piersi, tułowia i ogona, oraz po wewnętrznej stronie kończyn i uszu). Dopuszczalna jest biała plama na szyi, jednak nie może ona obejmować całej szyi. Według japońskich specjalistów rasy, plama maksymalnie może obejmować połowę szyi. Nie dopuszczalne są plamy u akit białych lub poza szyją. SZATA – Włos okrywowy szorstki i prosty, podszerstek miękki i gęsty; kłąb i zad pokryty jest nieco dłuższym włosem a włos na ogonie jest dłuższy niż na reszcie ciała.
KEIKO Delle Bianche Vallat
CHOTTO Go Namitori 
JKC
(fot. Show Odate Japan)
KOŃCZYNY:
PRZEDNIE: Łopatki: umiarkowanie ukośne i rozwinięte. Przylegające łokcie. Przedramiona proste, o mocnym kośćcu. TYLNE: Dobrze rozwinięte, silne i umiarkowanie kątowane. Wszystkie łapy: grube, okrągłe, wysklepione i zwarte. Ruch mocny i elastyczny.
WIELKOŚĆ: Wysokość w kłębie: psy: 67 cm, suki: 61 cm. Tolerancja do 3 cm w dół i w górę.
WADY: Wszelkie odstępstwa od wyżej wymienionych cech należy uznać za wady, których ocena powinna być traktowana proporcjonalnie do stanu odejścia od wzorca. Przykłady: Sucze psy / suki samcze; przodozgryz lub tylnozgryz; brakujące zęby; niebieski, czarny lub cętkowany język; krótki ogon; nieśmiałość.
WADY DYSKWALIFIKUJĄCE:
Nie stojące uszy; wiszący ogon; długa sierść (długowłosość); czarna maska; znaczenia na białym tle.
UWAGA: Samce muszą mieć dwa, normalnie rozwinięte jądra, całkowicie opuszczone do moszny (por. WUAC)
